Чаму атамныя бомбы скінулі менавіта на Хірасіму і Нагасікі?

Атамныя бамбардзіроўкі Хірасімы і Нагасакі ў жніўні 1945 года сталі аднымі з самых разбуральных і спрэчных падзей Другой сусветнай вайны. Выбар гэтых гарадоў не быў выпадковым. У ім супалі ваенныя, геаграфічныя і палітычныя фактары.

Па-першае, важную ролю адыграла ваенная стратэгія. Хірасіма была буйным ваенным цэнтрам, дзе знаходзілася каля 40 тыс. японскіх салдат і мноства ваенных аб'ектаў. Нагасакі, хоць і быў меншы па памеры, таксама меў ваеннае значэнне як порт і цэнтр караблебудавання. Пры гэтым абодва гарады не былі магутнымі прамысловымі цэнтрамі, задзейнічанымі ў грамадзянскай сферы. Ваенныя спецыялісты ЗША разлічвалі, што знішчэнне гэтых гарадоў пакажа разбуральную сілу новай зброі і паскорыць капітуляцыю Японіі.

Па-другое, геаграфічныя асаблівасці гэтых гарадоў рабілі іх ідэальнымі мэтамі для атамнай бамбардзіроўкі. Абодва гарады размешчаны ў горнай мясцовасці, што, на думку амерыканскіх навукоўцаў, дапаможа павялічыць разбуральны эфект выбухаў.

Трэці важны фактар — палітычны. У жніўні 1945 года, нягледзячы на паразы ў вайне, японскае кіраўніцтва працягвала адмаўляцца ад капітуляцыі. ЗША спадзяваліся, што прымяненне атамнай зброі пакажа Японіі і ўсяму свету моц і рашучасць Амерыкі.

Аднак, нягледзячы на гэтыя абставіны, выбар мэт быў падвергнуты моцнай крытыцы. Многія навукоўцы і палітыкі пасля вайны заявілі, што бамбардзіроўкі былі не толькі неабгрунтавана жорсткімі, але і непатрэбнымі, паколькі Японія ўжо была на мяжы капітуляцыі. Яны таксама падкрэслілі, што большасць ахвяр бамбардзіровак былі мірнымі жыхарамі.

Нягледзячы на ўсе спрэчкі, атамныя бамбардзіроўкі Хірасімы і Нагасакі застаюцца аднымі з самых магутных і жахлівых дэманстрацый сілы ядзернай зброі ў гісторыі чалавецтва. Яны пацягнулі за сабой вялізныя страты сярод мірнага насельніцтва і выклікалі глыбокія траўмы, наступствы якіх адчуваюцца і дагэтуль.

Выбар гэтых гарадоў быў абумоўлены шэрагам прычын, але найбольш значнымі былі ваенная стратэгія і паказальная дэманстрацыя сілы. Хірасіма і Нагасакі былі абраныя ў якасці мэт для атамных бомбаў у выніку камбінацыі ваеннай тактыкі, геаграфічных фактараў і палітычнай стратэгіі.

Амерыканскі кіраўнік, прэзідэнт Гары Трумэн, прыняў рашэнне аб атамнай бамбардзіроўцы, зыходзячы з жадання як мага хутчэй скончыць вайну і зэканоміць жыцці амерыканскіх салдат. Аднак выкарыстанне такой разбуральнай зброі пакінула глыбокі след у гісторыі і выклікала шмат пытанняў аб этыцы і маралі ваенных дзеянняў.

З таго часу прайшло шмат дзесяцігоддзяў, але гэтыя пытанні застаюцца актуальнымі. Атамныя бамбардзіроўкі Хірасімы і Нагасакі прымушаюць нас задумвацца аб кошце вайны, аб тым, як далёка можа зайсці чалавецтва ў сваіх ваенных дзеяннях і як важна знайсці спосабы прадухілення падобных трагедый у будучыні.